Hoe werkt een relais of installatie automaat?

Een relais is een elektrotechnisch component dat door middel van stuurstroom een grote hoofdstroom in- of uitschakelt. De werking van een relais is eenvoudig; het is eigenlijk gewoon een soort schakelaar. De spoel in een relais wordt ingeschakeld met een stuurstroom. Hierdoor trekken de contacten naar elkaar toe, waardoor de hoofdstroom door het relais kan.

Er zijn verschillende soorten relais:

• Tijdrelais: bij dit type relais is er een tijd in te stellen voor wanneer het relais moet schakelen
• Printrelais: dit releas heeft soldeerpennen. Hiermee kan het relais door een printplaat gestoken worden, waarna het vast kan worden gesoldeerd.
• Paneelrelais: dit type relais is ontworpen voor de bevestiging op een paneel.
• Insteekrelais: dit type relais heeft vlakke pennen. Deze kunnen in een aansluitvoet worden gestoken.

De spoel in een relais 

Een spoel is niets meer dan een winding van koperdraad om een soort ‘klosje’. De koperdraad is voorzien van een soort dunne laklaag. Dit zorgt voor isolatie, waardoor er geen kortsluiting kan ontstaan. Meestal zit er een ijzeren kern in de spoel; de koperwindingen zijn dan om een ijzeren staaf gewonden. Wanneer er stroom door de spoel loopt, wordt de ijzeren kern van het relais magnetisch. Hierdoor worden de contacten van het relais geschakeld en kan de hoofdstroom doorgang vinden.

Wat doet een installatie automaat of relais?

Eigenlijk is een installatie automaat het belangrijkste component in een besturingskast. Het zorgt namelijk voor de bescherming van alle elektrische componenten. Een installatie automaat schakelt zichzelf namelijk uit wanneer het overbelast wordt, of wanneer er kortsluiting ontstaat. Hoe de installatie automaat werkt, hangt af van het type.

Welke uitschakelkarakteristieken zijn voor installatie automaten of relais?

Zoals we hierboven al schreven, zijn er verschillende soorten installatie automaten. Dit wordt onder ander bepaald door de manier waarop het automaat uitgeschakeld wordt:

• B-karakteristiek: dit type installatie automaat wordt gebruikt voor toepassingen die een korte inschakelstroom gebruiken. Denk hierbij aan computers, verlichting, televisies en dergelijke apparaten. Installatie automaten met B-karakteristiek worden veel gebruikt in huizen.
• C-karakterisitiek: Dit type installatie automaat wordt gebruikt voor toepassingen met een langere inschakelstroom. Denk hierbij aan motoren en machines.
• D-karakteristiek: dit type installatie automaat gebruikt men voor toepassingen met een zeer lange inschakelstroom. Denk hierbij bijvoorbeeld aan transformatoren in een industriële omgeving.

Uit welke componenten bestaat een installatie automaat of relais?

Een installatie automaat is een belangrijk onderdeel van iedere toepassing, maar bestaat uit slechts een handvol elementen:

• Bimetaal
• Blusdiode
• Bedieningshefboom
• Twee schroefcontacten
• Spoel
• Schakelmechanisme

Wat is belangrijk bij het bepalen van het type relais of installatie automaat of relais?

Bij het uitkiezen van een relais of installatie automaat voor een toepassing dient men te letten op:

• Omgevingstemperatuur
• Aantal polen
• (Uitschakel)karakteristiek
• Vermogen/spanning/Ampere
• Montagewijze